ผศ.ดร.อัครวิทย์ กาญจนโอภาษ ผู้ช่วยผู้อำนวยการสำนักงานพัฒนาวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยีแห่งชาติ (สวทช) กล่าวว่า ภายใน 30 ปีข้างหน้าประชากรโลกจะเพิ่มสูงขึ้นถึง 9.7 พันล้านคนโดยประมาณ และทุกคนต้องกิน ทำให้ความต้องการอาหารของโลกจะเพิ่มขึ้นถึง 60% ในทางกลับกัน พื้นที่การทำเกษตรจะลดลงเนื่องจากการขยายตัวของเมืองและประชากร และความเปลี่ยนแปลงของสภาพภูมิอากาศ ซึ่งทุกอย่างมีผลกระทบต่อการผลิตอาหาร
ภายใน 30 ปีข้างหน้า ทวีปแอฟริกาจะเป็นเบอร์หนึ่งของโลกที่มีประชากรเพิ่มขึ้นถึง 109% ส่วนละตินอเมริกา อเมริกาเหนือ และเอเชีย ประชากรจะเพิ่ม 20% (ยกเว้น จีน ไทย ญี่ปุ่น และสิงคโปร์ ที่เข้าสู่สังคมผู้สูงอายุ) ขณะที่ยุโรปการเพิ่มขึ้นของประชากรจะติดลบที่ -4 % เทรนด์นี้เรียกว่า ‘เกิดน้อยกว่าแก่’ ดังนั้นจะเห็นได้ว่า ตลาดในบางพื้นที่จะหดตัวลง และบางพื้นที่ขยายตัวมาก รวมทั้งสังคมผู้สูงอายุจะเป็นปัจจัยสำคัญในหลายประเทศ โดยเฉพาะในยุโรป และเอเชีย 4 ประเทศคือ จีน ญี่ปุ่น สิงคโปร์ และไทย ทั้งหมดในกลุ่มนี้จะมีความต้องการสินค้าที่เฉพาะกลุ่มมากยิ่งขึ้น หากตอบโจทย์ได้ ‘ในวิกฤติก็คือโอกาส’ เพราะผู้บริโภคกลุ่มผู้สูงอายุจะกลายเป็นกลุ่มผู้บริโภคขนาดใหญ่ของโลก
ขณะเดียวกัน ความต้องการอาหารเพิ่มขึ้น แต่พื้นที่ปลูกลดลง ทั้งยังมีความต้องการอาหารของประชากรโลกมีความหลากหลายมากขึ้น ทำให้ ‘นวัตกรรมอาหาร’ จึงมีบทบาทสำคัญในภาคเกษตร ทั้งการพัฒนาสายพันธุ์ให้เหมาะสม การแปรรูป และพัฒนาผลิตภัณฑ์ใหม่ ขณะที่บริบทของประเทศไทย การทำเกษตรสมัยใหม่ เกษตรกรต้องใช้การตลาดนำการผลิต ตลอดจนใช้นวัตกรรมเพื่อสร้างมูลค่าเพิ่มของสินค้า เรียนรู้การเกษตรแบบ ‘ทำน้อย แต่ได้มาก’ หรือที่เรียกว่าการทำเกษตรแบบประณีต ผลิตสินค้าเกษตรที่มีคุณภาพ ราคาสูง เพื่อคนเฉพาะกลุ่มเท่านั้น วิธีคิด คือ การนําเสนอคุณค่า (Value Proposition) ของสินค้าเกษตร ต้องคิดให้ได้ก่อนว่าเราผลิตสินค้าเพื่อขายใคร คุณค่าสินค้าที่เรานำเสนอ คืออะไร ยกตัวอย่างเช่น เราปลูกแตงโมหวานน้อยเพื่อคนเป็นโรคเบาหวาน ปลูกข้าวคุณภาพดีปลอดสารพิษเพื่อคนรักสุขภาพ ผลิตอาหารเพื่อกลุ่มผู้สูงอายุ หรือ นักกีฬา ซึ่งทุกอย่างจะสรุปเองไม่ได้แต่ต้องดูสิ่งที่เรียกว่า ‘เทรนด์’ และ ‘ไลฟ์สไตล์’ ‘พฤติกรรมของผู้บริโภคในปัจจุบัน
