แคทะเล จัดอยู่ในวงศ์แคหางค่าง(Bignoniaceae) เช่นเดียวกันกับแคหางค่าง แคแสด แคนา แคหัวหมู น้ำเต้าต้น ปีบ เพกา รุ่งอรุณและไส้กรอกแอฟริกา เป็นต้น แคทะเลยังมีชื่อเรียกตามท้องถิ่นอื่นๆ อีก เช่น แคน้ำ แคนา แคป่า แคน้ำทะเล (ภาคกลาง), แคฝา แคตุ้ย แคปี่ฮ่อ แคแหนแห้ (เหนือ) เป็นต้น ต้นแคทะเล มีเขตการกระจายพันธุ์เป็นวงกว้าง โดยจะพบได้ตั้งแต่ประเทศอินเดีย ศรีลังกา พม่า เวียดนาม ภูมิภาคมาเลเซีย หมู่เกาะในมหาสมุทรแปซิฟิก ส่วนในประเทศไทยจะพบต้นแคทะเลได้เฉพาะทางภาคกลางและภาคใต้ในแถบจังหวัดชายฝั่งทะเล
ลักษณะของแคทะเล
- ต้นแคทะเล หรือ ต้นแคน้ำ จัดเป็นไม้ยืนต้นไม่ผลัดใบขนาดเล็กถึงขนาดกลาง มีความสูงของต้นประมาณ 4-20 เมตร แตกกิ่งก้านน้อยและต่ำ เป็นเรือนยอดแผ่กว้าง กิ่งอ่อนมักมีเมือกเหนียว แต่ละส่วนเมื่อแห้งจะเปลี่ยนเป็นสีดำ ส่วนเปลือกเป็นสีเทาเรียบหรือแตกเป็นร่องตื้นๆ และมีช่องอากาศอยู่ตามลำต้น โดยต้นแคทะเลมักจะขึ้นตามชายป่าโกงกางด้านในหรือตามริมแม่น้ำที่น้ำทะเลท่วมถึง หรือขึ้นกระจายอยู่ห่างๆ ตามแนวหลังป่าชายเลน
- ใบแคทะเล ใบเป็นใบประกอบแบบขนนกปลายคี่ เรียงตรงข้ามกัน ก้านใบยาวประมาณ 10-30 เซนติเมตร มีใบย่อยประมาณ 2-4 คู่ และมีขนาดไม่เท่ากัน ลักษณะของใบย่อยเป็นรูปไข่ถึงรูปใบหอก ใบมีขนาดกว้างประมาณ 2.5-7 เซนติเมตร และยาวประมาณ 7-16 เซนติเมตร ปลายใบแหลมยาว ส่วนโคนใบเบี้ยวหรือแหลมถึงกลม ขอบใบเรียบ แผ่นใบมีลักษณะเกลี้ยง มีต่อมประปรายบนเส้นกลางใบด้านล่างของท้องใบ และก้านใบย่อยมีความยาวประมาณ 0.4-1 เซนติเมตร
- ดอกแคทะเล ออกดอกเป็นช่อยาวประมาณ 2-4 เซนติเมตร แต่ละช่อมีดอกประมาณ 2-8 ดอก ส่วนก้านดอกย่อยยาวประมาณ 1.5-3.5 เซนติเมตร กลีบเลี้ยงมีลักษณะคล้ายกาบ รูปขอบขนาน ยาวประมาณ 3-9 เซนติเมตร ส่วนกลีบดอกเป็นรูปแตรสีขาว หลอดกลีบส่วนโคนเรียวแคบ ยาวประมาณ 8-13 เซนติเมตร และหลอดกลีบส่วนปลายจะบานออกเป็นรูประฆัง ยาวประมาณ 3-5 เซนติเมตร ปลายแยกเป็นกลีบ 5 กลีบตื้นๆ เกสรตัวผู้ไม่ยื่นพ้นปากหลอดกลีบดอก โดยเกสรตัวผู้ที่เป็นหมัดจะลดรูป จานฐานดอกเป็นรูปเบาะ ส่วนก้านเกสรตัวเมียจะเป็นรูปเส้นด้ายเรียวยาว ยื่นเลยพ้นปากหลอดกลีบไปเล็กน้อย โดยจะออกดอกเกือบตลอดทั้งปี แต่จะออกมากในช่วงเดือนเมษายนจนถึงเดือนพฤษภาคม
- ผลแคทะเล ผลเป็นฝักเรียวยาวและโค้งงอ ฝักกว้างประมาณ 2-3 เซนติเมตร และยาวประมาณ 30-60 เซนติเมตร ฝักเมื่อแห้งจะแตกออกเป็นสองซีกและบิดเป็นเกลียว ภายในฝักมีเมล็ดจำนวนมมาก เมล็ดมีลักษณะเป็นรูปสี่เหลี่ยมผืนผ้า หนาแบนและมีปีก กว้างประมาณ 0.6-0.8 เซนติเมตร และยาวประมาณ 1.3-1.8 เซนติเมตร โดยจะออกผลในช่วงเดือนกรกฎาคมถึงเดือนกันยายน
สรรพคุณของแคทะเล
- แคทะเล สรรพคุณของรากช่วยบำรุงโลหิต (ราก)
- เมล็ดใช้เป็นยาแก้อาการปวดประสาท (เมล็ด)
- ช่วยแก้โรคชัก (เมล็ด)
- ราก ดอก ใบ ใช้เป็นแก้ไข้ (ราก,ดอก)
- ช่วยขับเสมหะ (ราก)
- ใบใช้ทำเป็นยาบ้วนปากได้ (ใบ)
- ช่วยแก้โลหิต (ราก)
- เปลือกใช้เป็นยาแก้อาการท้องอืด ท้องเฟ้อ (เปลือก)
- ช่วยแก้อาการคัน (ใบ)
- ใบใช้ทำเป็นยาพอกรักษาแผล (ใบ)
ประโยชน์ของแคทะเล
- ดอกและยอดสามารถนำมาใช้รับประทานเป็นผักได้
- ใช้ปลูกเป็นไม้ประดับ
- เนื้อไม้ของต้นแคทะเลสามารถนำมาใช้ทำเป็นเครื่องเรือน แะละหีบสำหรับใส่สิ่งของได้
Credit : Greenerald.com