ยี่โถ ภาษาอังกฤษ Oleander, Sweet Oleander, Rose Bay มีชื่อวิทยาศาสตร์ว่า Nerium oleander L. และยังมีชื่อท้องถิ่นอื่นๆอีกเช่น ยี่โถไทย ยี่โถจีน ยี่โถดอกขาว ยี่โถดอกแดง (ภาคกลาง) อินโถ (ภาคเหนือ) โดยต้นยี่โถมีถิ่นกำเนิดในแถบทะเลเมดิเตอร์เรเนียน เช่น โปรตุเกส ไปถึงอินเดีย และอิหร่าน (เปอร์เซีย) โดยมีข้อสันนิษฐานว่ามีการแพร่เข้ามาในไทยโดยชาวจีน ในปลายรัชกาลที่ 2 หรือต้นรัชกาลที่ 3 ในช่วงปี พ.ศ.2352 – 2364
ในปัจจุบันนี้บ้านเราจะรู้จักและใช้ต้นยี่โถในฐานะไม้ดอกไม้ปรับซะมากกว่า เพราะมีดอกที่งดงามคล้ายดอกกุหลาบ มีกลิ่นหอม ออกดอกได้ตลอดปี และที่สำคัญยังปลูกง่ายและทนทานตายยากอีกด้วย ส่วนในด้านของสมุนไพรนั้นก็มีสรรพคุณทางยาอยู่เหมือนกันซึ่งก็มีทั้งคุณและโทษ ซึ่งส่วนที่นำมาใช้เป็นยาก็ได้แก่ ผล ใบยี่โถ และ ดอกยี่โถ
แต่เนื่องจากน้ำยางตามส่วนต่างๆ ของต้นยี่โถนั้นเป็นพิษต่อมนุษย์และสัตว์อย่างมาก จึงนำมาใช้เป็นสรรพคุณทางยาได้ค่อนข้างจำกัด โดยมีรายงานว่าแพทย์แผนไทยนั้นมีการใช้ใบยี่โถมาปรุงเป็นยาบำรุงหัวใจ แต่ต้องมีความระมัดระวังสูงมาก เพราะมีรายงานว่าผู้ที่กินใบยี่โถเข้าไปนั้นจะมีอาการปวดศีรษะ คลื่นไส้ อาเจียน เพ้อคลั่ง หัวใจเต้นอ่อน ท้องเสีย ความดันเลือดลดลง ตาพร่ามัว มองเห็นไม่ชัด และถึงขั้นเสียชีวิตได้เลย ซึ่งในอินเดียนั้นเคยพบว่าสัตว์ที่กินใบยี่โถ เช่น วัว ควาย ม้า แพะ แกะ แล้วเป็นพิษถึงตาย หรือแม้แต่คนที่กินเนื้อย่างเสียบด้วยไม้ยี่โถก็เป็นพิษจนหมดสติ รวมไปถึงน้ำผึ้งจากดอกยี่โถก็ยังเป็นพิษที่อันตรายร้ายแรงมากเช่นกันและไม่ควรรับประทาน โดยการแก้พิษในเบื้องต้นนั้นให้รับประทานกาแฟก่อนนำส่งโรงพยาบาล ด้วยเหตุนี้จึงได้มีนำใบยี่โถมาใช้ทำเป็นยาเบื่อหนูและยาฆ่าแมลง !
ประโยชน์ของยี่โถ
Tip : สำหรับสัตว์เลี้ยง เช่น สุนัขหรือแมวถ้าเห็นว่าเพิ่งกินเข้าไป แต่ยังไม่มีอาการทางระบบประสาท หรือสัตว์ยังมีสติดีอยู่ ก็รีบทำให้สุนัขหรือแมวอาเจียนออกมาให้เร็วที่สุด ซึ่งของที่ควรมีติดบ้านไวเก็ตือ Banking Soda ก็ป้อนให้สัตว์เลี้ยงกินได้เลยครับ ไม่นานก็จะอาเจียนออกมา ต่อจากนั้นก็ให้ป้อนผงถ่านที่มีสรรพคุณในการช่วยดูดซึมพิษตามเข้าไปทันที เพราะถ้าพิษยังไม่ดูดซึมเข้ากระแสเลือดก็จะไม่มีอันตราย แต่หากว่าสัตว์ที่ได้ใบยี่โถเข้าไปนานแล้วหรือมีอาการหมดสติ ก็ไม่ควรรักษาด้วยวิธีการข้างต้น แต่ให้รีบนำไปหาสัตว์แพทย์ด่วนเป็นดีที่สุด แต่ทางที่ดีผมแนะนำว่าอย่าปลูกไว้ในบริเวณบ้านก็จะดีมากครับ ถ้าคุณลูกน้อย หรือมีสัตว์เลี้ยงอยู่ในบ้าน
Credit : Greenerald.com
