สรรพคุณของน้ำนมราชสีห์

       น้ำนมราชสีห์ หรือผักโขมแดง (ภาคกลาง) หรือหญ้าน้ำหมึก (ภาคเหนือ) เป็นพืชล้มลุก ลำต้นมีขนสีน้ำตาลปนเหลืองแผ่ไปตามดิน ลำต้นและใบมีขน ยางสีขาวคล้ายน้ำนม ใบเดี่ยว ออกตามข้อเป็นคู่ ดอกออกระหว่างใบกับลำต้น ช่อแบบกระจุก ผลแห้งแตกได้ 3 พู ผลกลม เมล็ดสีน้ำตาลเข้ม

สรรพคุณของน้ำนมราชสีห์

1. สรรพคุณน้ำนมราชสีห์ ทั้งต้นใช้เป็นยาบำรุงกำลัง(ทั้งต้น)

2. ต้นนำมาต้มใช้เป็นยาเย็น (ต้น) ทั้งต้นมีรสฉุนเปรี้ยว และเย็นจัด มีสรรพคุณช่วยดับร้อน แก้พิษ แก้ชื้น (ทั้งต้น)

3. ช่วยแก้ธาตุพิการ (ต้น)

4. ช่วยแก้กษัย (ไม่ระบุส่วนที่ใช้)

5. ยางสดใช้ทารักษาโรคปากนกกระจอกได้ (ยาง,ทั้งต้น)

6. ทั้ง ต้นใช้เป็นส่วนประกอบของยารักษาโรคตานขโมย (ผอม พุงโร ก้นปอด) โดยนำมาใช้ต้มอาบ หรือจะใช้ต้นสดประมาณ 30 กรัม นำมาตุ๋นกับหมูประมาณ 120 กรัม รับประทาน (ต้น,ทั้งต้น)

7. ทั้งต้นใช้เป็นยาสงบประสาทและช่วยทำให้นอนหลับได้สนิท (ทั้งต้น)

8. ยาวขาว ใช้เป็นยาเกี่ยวกับประสาทความรู้สึก (ยาง)

9. ในอินเดียมีการใช้น้ำยางขาวมาหยอดตา เพื่อใช้รักษาเยื่อตาอักเสบ เป็นแผลที่กระจกตา (ยาง)

10. ช่วยแก้อาการปวดฟัน (ไม่ระบุส่วนที่ใช้)

11. ช่วยแก้ไข้มาลาเรีย (ต้น)

12. ช่วยแก้ไข้ทำมะลา (มีอาการไข้ หมดสติ และตายโดยไม่ทราบสาเหตุ) ด้วยการใช้รากน้ำนมราชสีห์ผสมกับรากทับทิม รากส่องฟ้าดง และเดือยไก่ป่า ใช้ฝนกับน้ำกินและทา (ราก)

13. ช่วยลดไข้ ใช้เป็นยากินระหว่างที่เป็นไข้ (ราก)

14. รากและต้นสด มีสรรพคุณช่วยแก้อาการไอ (ต้น,ทั้งต้น,ราก)

15. ช่วยแก้หืด แก้หืดไอ หายใจขัดเนื่องจากหืด (ต้น,ทั้งต้น) แก้หืดหอบ (ต้น)

16. น้ำต้มกับรากใช้กินเป็นยาช่วยทำให้อาเจียน ส่วนอีกข้อมูลระบุว่ารากใช้แก้อาเจียน (ราก)

17. ใบแห้งใช้ผสมกับดอกลำโพงแห้ง ใช้มวนเป็นบุหรี่สูบ ใช้สูบแก้อาการหอบหืด (ใบ)

18. ช่วยแก้อาการแพ้อากาศ (ต้น)

19. ช่วยแก้หลอดลมอักเสบเรื้อรัง (ต้น)

20. ช่วยแก้อาการปวดท้อง (ไม่ระบุส่วนที่ใช้)

21. ช่วยรักษาโรคกระเพาะอาหาร ด้วยการใช้ต้มตากแห้งนำมาต้มรวมกับไมยราบ ลูกใต้ใบ และทองพันชั่ง ใช้ดื่มเช้าและเย็น (ต้น)

22. ช่วยแก้อาการท้องเสียเรื้อรัง (ทั้งต้น)

23. ช่วยแก้ลำไส้อักเสบเฉียบพลัน (ทั้งต้น)

24. ต้น นำมาต้มใช้กินแก้บิด บิดเรื้อรั้งและเฉียบพลัน บิดจากแบคทีเรีย แก้บิดเป็นมูกเลือด ด้วยการใช้ทั้งต้นแห้งประมาณ 15-25 กรัม ผสมกับน้ำตาลทรายหากใช้แก้บิด ถ้าบิดเป็นมูกให้ผสมด้วยน้ำตาลแดง และใช้น้ำต้มสุกตุ๋นเอาน้ำมาดื่ม หรือจะใช้ทั้งต้นนำมาผสมกับน้ำตาลอ้อยต้มเป็นน้ำดื่มก็ได้ (ต้น,ทั้งต้น)

25. รากน้ำนมราชสีห์ สรรพคุณช่วยรักษาโรคบิดมีตัว (ราก)

26. ทั้งต้นแห้งนำมาบดให้เป็นผงใช้ผสมกับน้ำสวนช่วยแก้อาการท้องผูก (ทั้งต้น)

27. ใช้เป็นยาถ่ายพยาธิ (ทั้งต้น)

28. ใช้เป็นยาขับปัสสาวะ แก้ขัดเบา ด้วยการใช้ต้นสดประมาณ 30-60 กรัม ผสมกับน้ำใช้ดื่มวันละ 2 ครั้ง (ต้น,ทั้งต้น) หรือใช้ทั้งต้นแห้งนำมาชงกับน้ำร้อนดื่ม หรือจะใช้ทั้งต้นนำมาตัดสั้นๆ ประมาณครึ่งนิ้ว นำไปคั่วไฟพอเหลือง ใช้ชงดื่มต่างน้ำ จะช่วยขับปัสสาวะ แก้ปัสสาวะแดงหรือเป็นขุ่นข้นได้อีกด้วย (ทั้งต้น)

29. ช่วยแก้ปัสสาวะเป็นเลือด ด้วยการใช้ต้นสดประมาณ 30-60 กรัม ผสมกับน้ำใช้ดื่มวันละ 2 ครั้ง (ต้น,ทั้งต้น)

30. ช่วยแก้หนองใน ด้วยการใช้ต้นสดประมาณ 30-60 กรัม ผสมกับน้ำใช้ดื่มวันละ 2 ครั้ง (ต้น,ทั้งต้น)

31. ช่วยแก้ไตพิการ (ไม่ระบุส่วนที่ใช้)

32. ต้นใช้เป็นยาฝาดสมานและห้ามเลือด (ต้น,ทั้งต้น) หรือจะใช้ใบสดนำมาขยี้หรือใช้ตำแล้วพอกแผลเพื่อช่วยห้ามเลือด (ใบ) ทั้งต้นนำมาตำใช้เป็นยาพอก ช่วยรักษาบาดแผลเล็กๆ น้อยๆ (ทั้งต้น)

33. ทั้งต้นนำมาต้มแล้วเอาผ้าชุบน้ำมาใช้ทาแผล หรือจะใช้ยางสดนำมาทาแผล จะช่วยทำให้แผลแห้งไว (ทั้งต้น,ยาง)

34. น้ำยางใช้เป็นยาทาแผลจากการสัก โดยจะช่วยทำให้แผลหายเร็วขึ้น (ยาง)

35. ช่วยแก้ศีรษะเด็กมีแผลเปื่อยเน่า มีน้ำเหลือง ด้วยการใช้ต้นสด 1 กำมือ นำมาต้มเอาน้ำมาชะล้างแผล (ต้น)

36. ช่วย แก้กลาก ขาเป็นกลาก เน่าเปื่อย ด้วยการใช้ต้นสดประมาณ 100 กรัม นำมาแช่ในแอลกอฮอล์ 75% ปริมาณ 500 มิลลิลิตร ประมาณ 3-5 วัน แล้วนำมาใช้ทาบริเวณบ่อยๆ (ต้น,ทั้งต้น)

37. ช่วยแก้พิษฝีบวมแดง ด้วยการใช้ทั้งต้นนำมาเอาน้ำชะล้างหรือตำพอกแผล (ทั้งต้น)

38. ช่วย แก้ฝีมีหนองลึกๆ ด้วยการใช้ใบสดประมาณ 1 กำมือ ผสมกับเกลือและน้ำตาลทรายแดงละเอียดเพียงเล็กน้อย นำมาตำแล้วใช้พอกบริเวณที่เป็น (ใบ)

39. ช่วยแก้ฝีในปอด ด้วยการใช้ต้นสดประมาณ 1 กำมือ นำมาตำคั้นเอาแต่น้ำครึ่งแก้ว ใช้ผสมกับน้ำดื่ม (ต้น,ทั้งต้น)

40. ช่วยแก้ฝีที่เต้านม ด้วย การใช้ต้นสดประมาณ 60 กรัม ผสมกับเต้าหู้ 120 กรัม นำมาต้มรับประทาน หรือจะใช้ต้นสดประมาณ 1 กำมือ ผสมกับเกลือเล็กน้อย นำมาตำผสมน้ำร้อนเล็กน้อยแล้วนำมาพอกบริเวณที่เป็น (ต้น,ทั้งต้น)

41. น้ำยางของต้นใช้แก้หูด กัดหูด ตาปลา ด้วยการใช้น้ำยาวขาวมาทาบริเวณที่เป็นบ่อยๆ (ยาง)

42. ช่วยแก้ผดผื่นคัน ทั้งต้นนำมาใช้ต้มอาบจะช่วยแก้อาการคันได้ (ทั้งต้น)

43. ทั้งต้นใช้ต้นกับน้ำดื่ม หรือใช้ต้นแห้งต้มกับน้ำดื่ม ช่วยระงับอาการชัก (ต้น,ทั้งต้น)

44. ช่วยขับน้ำนม เพิ่มน้ำนม และชวยฟอกน้ำนมของสตรีให้สะอาดสำหรับสตรีหลังคลอด ด้วยการใช้ต้นสดนำมาต้มกับน้ำดื่ม (ต้น,ทั้งต้น,ราก)

45. ดอก และผล ไม่รวมราก (ไม่แน่ใจว่ารวมต้นด้วยหรือไม่) นำไปตากแห้งแล้วนำมาประกอบเป็นยาในรูปของยาดองเหล้าและยาสกัดไหลเหลว (fluid extract) ผสมกับ Lobelia (Lobelia inflata L.) หรือรากของ Senega (Polygala senega L.) ใช้เป็นยาแก้หืดและแก้อาการไอ เพราะมีฤทธิ์กดการหายใจ ช่วยทำให้หลอดลมขยายขึ้น และในรูปของยาดองเหล้าจะใช้รักษาโรคเกี่ยวกับลำไส้ และการขับถ่าย

ฤทธิ์ทางเภสัชวิทยาของน้ำนมราชสีห์

1. ช่วยกระตุ้นระบบภูมิคุ้มกันในร่างกาย ลดการอักเสบ มีฤทธิ์ต้านเชื้อราและเชื้อแบคทีเรีย และช่วยในการสมานแผล

2. สารสกัด เมทานอลของต้นน้ำนมราชสีห์มีฤทธิ์ในการยับยั้งเชื้อ Bacillus cereus, Escherichia coli,

Pseudomonas aeruginosa, Staphylococcus aureus, และ Salmonella typhimurium โดยสามารถยับยั้งเชื้อ Bacillus cereus และ Pseudomonas aeruginosa ได้ดีที่สุด ส่วนสารที่สกัดด้วยน้ำของต้นน้ำนมราชสีห์จะมีฤทธิ์ยับยั้งเฉพาะเชื้อ Bacillus cereus ส่วนสารสกัดเมทานอลและสารสกัดน้ำของต้นน้ำนมราชสีห์มีฤทธิ์ในการยับยั้ง เชื้อเหมือนกันคือ Bacillus cereus, Escherichia coli, Staphylococcus aureus, และ Salmonella typhimurium โดยฤทธิ์ในการยับยั้งเชื้อที่ดีจะพบได้ในสารสกัดเมทานอลจองต้นน้ำนมราชสีห์ เล็ก

3. สารสกัดจากต้นมีฤทธิ์เป็นยาปฏิชีวนะต่อเชื้อ Staphylococcus

4. มีรายงานระบุว่า สารสกัดตากทั้งต้นไม่มีฤทธิ์ในการฆ่าเชื้อโรค แต่บางรายงานระบุว่ามีฤทธิ์ในการฆ่าเชื้อในความเข้มข้น 1:5 และ 1:60

5. สารสกัด จากต้นมีฤทธิ์ในการกดหัวใจ การหายใจ และทำให้กล้ามเนื้อหลอดลมคลายตัว ซึ่งจากผลการทดลอง พบว่าต้นน้ำนมราชสีห์นี้ใช้ในกรณีกล้ามเนื้อเรียบหดตัว อย่างน้อยก็กล้ามเนื้อเรียบในระบบทางเดินหายใจ จึงทำให้หายใจได้ดีขึ้น ในกรณีที่หายใจติดขัดเนื่องจากหืดหรือเนื้อเยื่อพองบวม

6. สารสกัด จากต้นน้ำนมราชสีห์มีฤทธิ์ลดอาการเกร็งของกล้ามเรียบในหนูทดลอง ช่วยแก้ปวด กดประสาทส่วนกลาง ช่วยผ่อนคลายความกังวล ช่วยลดอาการท้องเสีย ลดอาการอักเสบในสัตว์ทดลอง และจากการทดลองทางคลินิกก็พบว่ามีประสิทธิภาพที่ดีในการรักษาโรคบิดมีตัว แม้จะไม่มีรายงานความเป็นพิษอย่างชัดเจน แต่ก็พบว่ามีสารพิษไฮโดรเจนไซยาไนด์ ดังนั้นจึงควรศึกษาความเป็นพิษให้แน่นอนก่อนนำมาใช้จริง

7. ฤทธิ์ แก้หลอดลมอักเสบเรื้อรั้ง ใช้ต้นสดประมาณ 120 กรัม และกิ๊กแก้ 10 กรัม นำมาใส่น้ำต้มประมาณ 2 ชั่วโมง คั้นเอาน้ำมาต้มอีกครั้งหนึ่ง แล้วนำไประเหยให้เหลือ 60 ml. ใช้แบ่งกิน 3 ครั้ง ครั้งละ 20 ml. ติดต่อกัน 20 วัน ซึ่งจากผลการสำรวจจากคนไข้จำนวน 128 ราย พบว่าหาย 33 ราย, มีอาการดีขึ้นอย่างชัดเจน 36 ราย, มีอาการดีขึ้นเรื่อยๆ 45 ราย และยังช่วยแก้อาการไอเนื่องจากหลอดลมอักเสบเรื้อรัง อาการไอมีเสมหะ ปอดชื้น มีเสียงแหบ ที่เป็นในระยะเริ่มแรกอย่างได้ผลดี ส่วนอาการของโรคหอบหืดและในคนไข้ที่มีอายุมากจะได้ผลไม่ดีนัก และถ้าคนไข้เป็นโรคเรื้อรัง มีร่างกายอ่อนแอ ผลการรักษาจะยิ่งลดน้อยลงไปอีก นอกจากนี้คนไข้ที่มีอาการเวียนศีรษะ เป็นหวัด ก็ยังกินยานี้ต่อไปได้

8. มี ฤทธิ์แก้ลำไส้อักเสบอย่างเฉียบพลัน แก้บิดจากแบคทีเรีย โดยใช้ทั้งต้นประมาณ 30-160 กรัม นำมาต้มน้ำแบ่งกิน 3 ครั้ง หรือจะใช้ทำเป็นยาเม็ดใช้กินครั้งละ 5 เม็ด วันละ 3-4 ครั้ง หรือใช้ทำเป็นยาฉีด ใช้ฉีดเข้ากล้ามเนื้อครั้งละ 2 ml. วันละ 3 ครั้ง

9. มี รายงานว่าการใช้ต้นน้ำนมราชสีห์ ร่วมกับเอื้องเพ็ดม้า และห่งบ๋วยเช่า ทำเป็นตำรับยา โดยใช้อย่างละ 16 กรัม นำมาต้มสกัดเอาน้ำเคี่ยวให้ข้น แล้วนำไประเหยให้แห้ง และบดให้เป็นผง ทำเป็นยาเม็ด (ใน 1 เม็ดมีเนื้อยา 0.6 กรัม) ใช้กินครั้งละ 3 เม็ด วันละ 4 ครั้ง ติดต่อกันเป็นเวลา 5 วัน ซึ่งจากการรักษาคนไข้ที่เป็นบิดจากแบคทีเรียอย่างเฉียบพลันและลำไส้อักเสบ จำนวน 2,000 ราย พบว่าได้ผลประมาณ 90% อาการอุจจาระเป็นมูกเลือดจะหายภายใน 3 วัน คิดเป็น 78% และช่วยลดไข้ได้ภายใน 1 วัน คิดเป็น 68% โดยอุจจาระจะเป็นปกติอย่างเร็วที่สุดคือ 2 วัน และช้าสุด 10 วัน หากกินยาแล้วยังมีอาการถ่ายไม่หยุด ให้กินยาเพิ่มขึ้นอีกได้ และยังไม่พบว่าอาการข้างเคียง

10. ต้นน้ำนมราชสีห์มีสารบางชนิดที่ทำให้ถ่ายได้

11. หนูตะเภาตัวเมียในระยะที่ให้นม เมื่อกินต้นน้ำนมราชสีห์ พบว่าจะมีน้ำนมมากขึ้น

12. มี การทดลองใช้น้ำนมราชสีห์แห่งบดผสมในอาหารไก่เนื้อในอัตรา 0.5, 1.0, 1.5, และ 2% พบว่าการผสมน้ำนมราชสีห์ในอัตราที่สูงขึ้นจะช่วยทำให้ไก่มีน้ำหนักตัวที่ดี ขึ้นเมื่อกับไก่ที่รับปฏิชีวนะสาร (Avilamycin)

ประโยชน์ของน้ำนมราชสีห์

1. ยอดอ่อนสามารถนำมารับประทานได้

2. น้ำยางจากต้นสามารถนำมาใช้ทารักษาหัวสินบนใบหน้าได้

3. ต้น น้ำนมราชสีห์ เป็นพืชที่มี Growth hormone สูงเมื่อนำมาใช้เลี้ยงปลาหรือเป็ด จะช่วยทำให้เป็ดออกไข่ดี ส่วนปลาก็เจริญเติบโตได้ดี (ไม่มีข้อมูลอื่นยืนยัน)

Credit : ฟาร์มดี (ฟาร์มไส้เดือนของคนพิการ)